Bij het werken in het theater kom je een verscheidenheid aan termen tegen die specifiek zijn voor de omgeving en het werk dat daar plaatsvindt. Hier is een overzicht van enkele veelvoorkomende termen die je moet kennen als je in een theateromgeving werkt.
Cour en jardin
Cour en jardin zijn Franse termen die respectievelijk de rechter- en linkerkant van het podium aanduiden vanuit het perspectief van het publiek. Deze termen worden vaak gebruikt in plaats van links en rechts om verwarring te vermijden, vooral tijdens repetities en opbouw.
- Cour: De rechterkant van het podium vanuit de zaal.
- Jardin: De linkerkant van het podium vanuit de zaal.
De termen cour en jardin zijn afkomstig uit het Franse theater van de 18e eeuw, specifiek uit het Théâtre des Tuileries. In dit theater waren de begrippen "cour" (hofzijde) en "jardin" (tuinzijde) gebaseerd op de locaties van de koninklijke vertrekken (cour) en de koninklijke tuinen (jardin) ten opzichte van het podium.
Proscenium
Het proscenium is de boog of het kader dat het podium scheidt van de zaal. Dit is een klassieke opstelling waarbij het publiek recht tegenover het podium zit. Het proscenium creëert een 'venster' waardoor het publiek naar de voorstelling kijkt en helpt bij het verbergen van apparatuur en coulissen.
Trekken
Trekken zijn mechanische systemen die gebruikt worden om decorstukken, lichten, gordijnen en andere objecten op te hijsen en te laten zakken. Deze systemen bestaan meestal uit katrollen, touwen en contragewichten die aan een grid boven het podium zijn bevestigd.
Poten
Poten zijn verticale gordijnen die aan weerszijden van het podium hangen en worden gebruikt om de coulissen te verbergen en de breedte van het speelvlak te bepalen. Ze helpen ook bij het creëren van ingangen en uitgangen voor acteurs.
Portaal
Het portaal is de opening in het prosceniumboog waardoor het publiek het podium ziet. Het kan worden aangepast met portaaldoeken om de grootte van de zichtbare ruimte te variëren.
Coulissen
Coulissen zijn de zijruimtes aan weerszijden van het podium die door het publiek niet zichtbaar zijn. Hier wachten acteurs om op te komen, en worden rekwisieten en decorstukken opgeslagen. Dit gebied is cruciaal voor de logistiek van de voorstelling.
Achterdoek
Het achterdoek is het grote gordijn of doek aan de achterzijde van het podium, vaak gebruikt om een achtergrond te creëren. Het kan ook gebruikt worden om projecties op te tonen.